Τα “Xorafa” είναι τα παραδοσιακά χειροποίητα παπούτσια της Νάξου. Πρόκειται για ένα είδος υποδήματος που φορούσαν οι “βρακάδες” και η χρήση τους συνεχίζεται από τους κατοίκους των ορεινών χωριών, ιδίως από τους ντόπιους βοσκούς. Το όνομα “xorafa” προέρχεται από την ιδιαιτερότητα αυτών των παπουτσιών, τα οποία έχουν τις ραφές τους στο εξωτερικό. Χαρακτηρίζονται από την ανθεκτικότητά τους και κατασκευάζονται παραδοσιακά από δέρμα, καουτσούκ για τη σόλα και “συρίμι”, ένα λεπτό κορδόνι από δέρμα κατσίκας. Είναι ενδιαφέρον ότι η παραγωγή τους συνδέεται επίσης με άλλες τοπικές δραστηριότητες, όπως η μελισσοκομία, καθώς το κερί χρησιμοποιήθηκε ευρέως για την αποτρίχωση του κορδονιού (συρίμι) που χρησιμοποιούσαν οι υποδηματοποιοί της εποχής, ακόμη και για τη βαφή του δέρματος.
Σήμερα, μπορεί κανείς να αγοράσει xorafa, μεταξύ άλλων δερμάτινων ειδών, από ένα από τα δύο εργαστήρια της Pagonis Greek Sandals στη Χώρα της Νάξου, το οποίο ανήκει στην οικογένεια Παγώνη, η οποία έχει 80ετή παράδοση στα δερμάτινα είδη. Ενώ, αν ψάξει κανείς αρκετά, μπορεί να ανακαλύψει τους δύο υποδηματοποιούς των ορεινών χωριών της Νάξου που εξακολουθούν να κατασκευάζουν κατά παραγγελία μερικά ζευγάρια παραδοσιακών ξόραφων για τους ντόπιους βοσκούς.